Αφιέρωμα Planet of the Apes #6 | Dawn of the Planet of the Apes

 

Poster by Matt Ferguson

(Προτείνω άφοβα όποιος θέλει βαθύτερη ανάλυση και σχόλια πάνω στους χαρακτήρες της ταινίας να δει το βίντεο του StoryStreet επί του θέματος.)

Η επιτυχία του Rise έπεισε, φαίνεται, το στούντιο, ότι το εγχείρημα αξίζει, και εγένετο το Dawn of the Planet of the Apes, με σχεδόν διπλάσιο budget, και αν και δεν το θεωρώ απαραίτητα καλύτερο στην ουσία του από το Rise, η διαφορά φαίνεται στην οθόνη. Τα παραπάνω εκατομμύρια φαίνονται στην οθόνη σε πρώτο πλάνο με τα CGI στους πιθήκους, οι οποίοι είναι απίστευτα πιο αληθοφανείς (ούτε καν θέλω να φανταστώ ποιος έκατσε απεριόριστες ώρες για να φτιάξει ένα ρεαλιστικό τρίχωμα πιθήκου), αλλά και στο φόντο, με μια πολύ προσεγμένη φωτογραφία, χρώματα που τόνιζαν ή και μερικές φορές υποδήλωναν κατάλληλα το ύφος της κάθε σκηνής.

Η ταινία μας ξεκινάει με newsflashes, τα οποία μας εξηγούν πως η ανθρωπότητα κοντεύει να καταστραφεί ύστερα από το ξέσπασμα της "Νόσου των Πιθήκων", με κυβερνήσεις να έχουν καταλύθει ύστερα από εξεγέρσεις του λαού λόγω της χαοτικής κατάστασης και των πολλών νεκρών, όσα πάνω κάτω δηλαδή θα έπρεπε να είχαν γίνει και λόγω του Covid-19 αλλά δεν είχαμε το θάρρος να κάνουμε. Και αφού έχουμε αυτό ως πληροφορία, η ταινία μας πηγαίνει κατ' ευθείαν στο δάσος, στους πιθήκους, από εκεί που θα έπρεπε να είχαμε ξεκινήσει κατά τη γνώμη μου - Matt Reeves τον αριθμό μου τον έχεις, μην διστάσεις να με πάρεις αν θελήσεις καμιά συμβουλή στην επόμενη ταινία.Εκεί βλέπουμε πως ζουν οι πίθηκοι στην καθημερινότητα τους οι πίθηκοι, οι οποίοι έχουν ακόμα και σχολείο στην κοινότητα τους, και βλέπουμε τον Caesar ως αρχηγό της κοινότητας, και τον Koba ως ας πούμε υπαρχηγό, μια δυναμική η οποία θα εξελιχθεί και θα μεταλλαχθεί μέχρι το τέλος της ταινίας. Σύντομα ανακαλύπτουμε ότι προφανώς δεν έχουν πεθάνει όλοι οι άνθρωποι, αλλά έχει χτιστεί μια μικρή πόλη από επιζώντες, η οποία σύντομα θα ξεμείνει από καύσιμα οπότε άμεσα πρέπει να επισκευάσουν το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο που βρίσκεται σε ένα φράγμα μέσα στο δάσος. Έτσι άνθρωποι και πίθηκοι έρχονται σε επαφή, με έναν ίσως υπερβολικά επιθετικό χαιρετισμό ο οποίος περιλαμβάνει το τελετουργικό του να πυροβολήσεις έναν μικρό χιμπατζή.

Από εκεί και πέρα η ταινία αφήνει τους χαρακτήρες να κάνουν τη δουλειά τους. Ο φόβος και το μίσος του Koba, η αφέλεια του Blue Eyes, η αλαζονεία του Ceasar, η απόγνωση του Dreyfus, και η ελπίδα του Malcom είναι οι πραγματικές κινητήριες δυνάμεις στην ταινία. Και επειδή οι χαρακτήρες αυτοί οδηγούνται από τέτοια συναισθήματα τους κάνει όχι μόνο πιο πραγματικούς, αλλά πιο συμπαθείς, ακόμα και όσους καλύπτουν (σεναριακά) το ανταγωνιστικό κομμάτι. Για άλλη μια φορά το franchise του πλανήτη καταλήγει εξαιρετικά ανθρωποκεντρικό, υπό το πρίσμα της υπέρβασης των ορίων για να προστατέψεις αυτό που θεωρείς σημαντικό, είτε αυτό είναι ο εαυτός σου στην περίπτωση του Koba, η οικογένεια σου στην περίπτωση του Caesar, ή η εναπομείνουσα ανθρωπότητα στην περίπτωση του Dreyfus. Η λεπτότητα στο γράψιμο των χαρακτήρων είναι αυτό που κάνει το Dawn μια ταινία πιο σύνθετη από το Rise∙ δυστυχώς δεν είναι ευδιάκριτη πίσω από το περιτύλιγμα του Blockbuster, και σε ορισμένα σημεία το συγκεκριμένο περιτύλιγμα είναι πράγματι πλήρως αδιάφανο. 

Εκεί που εύκολα κανείς μπορεί να δει τη διαφορά ανάμεσα στις 2 ταινίες είναι στο πώς χειρίζεται μια ανοιχτή σύγκρουση πιθήκων-ανθρώπων. Εκεί που στο Rise είχαμε τη σκηνή στη γέφυρα, σκηνοθετημένη με αέρα καθαρής υπεροχής και επικής νίκης των πιθήκων, εδώ έχουμε αντίστοιχα την έφοδο στην πόλη των ανθρώπων, σκηνοθετημένη με αέρα χάους, βρωμιάς, θανάτου, γενικά με όρους πολέμου. Στο Dawn η ταινία δεν παίρνει μεριά, πίθηκοι και άνθρωποι έχουν αμφότεροι τα όπλα στα χέρια, ακόμα και τεθωρακισμένα οχήματα, και μέσα στην οχλαγωγία μπορούμε να βγάλουμε εμείς τα συμπεράσματα που δεν μπορούν ακόμα να βγάλουν οι χαρακτήρες μας. Εμείς βλέπουμε ότι οι πίθηκοι δεν είναι ανώτεροι πνευματικά από τους ανθρώπους όπως πιστεύει ο Caesar, ότι οι άνθρωποι δεν τα κάνουν όλα από μίσος όπως πιστεύει ο Koba, ότι ο σκοπός του Koba δεν είναι τόσο αγνός όσο πίστευε ο Blue Eyes κ.ο.κ. Καταλύοντας έτσι τα πιστεύω των χαρακτήρων η ταινία κάνει τα σχόλια της πάνω στην νοοτροπία της αγέλης, στο αίσθημα ανωτερότητας της ομάδας, στην εξάρτηση της ανθρωπότητας από την τεχνολογία, στην ενοχή του να είσαι αμέτοχος.

Μια ακόμα ωραία λεπτομέρεια είναι ότι μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε τη διαφορά μεταξύ Antagonist και Villain στους χαρακτήρες του Dreyfus και του Koba αντίστοιχα. Ο Dreyfus έχει ξεκάθαρο σκοπό, να προστατέψει τους ανθρώπους, προερχόμενο από τον θρήνο του για τον χαμό της οικογένειας του, και είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να τους προστατέψει. Δεν θέλει να σκοτώσει τους πιθήκους, ή τέλος πάντων αυτό δεν είναι σκοπός του, αλλά το μέσο του, για να πάρει το φράγμα και κατά συνέπεια την παραγωγή ενέργειας που χρειάζεται. Αντίθετα ο Koba δρα από καθαρό μίσος, για αυτόν η μη ύπαρξη των ανθρώπων είναι ο τελικός στόχος, και για να τον φτάσει δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα, σπάζοντας ακόμα και την πρώτη αρχή των πιθήκων: Ape not kill ape. Η ουσία των δύο φαίνεται στο θάνατο τους: ο Dreyfus προκαλεί ο ίδιος τον θάνατο του, ο οποίος είναι να μικρό αντίτιμο για την προσπάθεια του να σώσει τους ανθρώπους από τους επιτιθέμενους πιθήκους, ενώ ο Koba πεθαίνει μετά από μια βρώμικη μάχη με τον Caesar, στην οποία δείχνει το πραγματικό του ποιόν, και στο τέλος ο Caesar τον αφήνει να πεθάνει, ουσιαστικά τον εξορίζει, αφαιρώντας του την αξιοπρέπεια του να ονομάζεται πίθηκος.

Τελικώς, το Dawn of the Planet of the Apes είναι μια ταινία ίσως φορτωμένη, αλλά που έχει πράγματα να δώσει αν της αφιερώσεις λίγη προσοχή. Δεν μπορώ ακόμα να αποφασίσω αν είναι καλύτερο από το Rise, καθώς δεν με πετυχαίνει τόσο σε θεματικές όσο η πρώτη ταινία της τριλογίας, αλλά μπορώ να αναγνωρίσω ότι με βάση "αντικειμενικά" κριτήρια θα έπρεπε να θεωρείται καλύτερη. Ίσως μείνω απλά στο να πω ότι το Dawn είναι καλύτερη ταινία γενικά, ενώ το Rise είναι καλύτερη ταινία Planet of the Apes, αν αυτό βγάζει κάποιο νόημα.