Following | σειράς ιστορία Μια εκτός

Πολύ καιρό πριν το TENET, πριν ακόμα νιώσουμε ότι ο Christopher Nolan ίσως πρέπει να σταματήσει να ασχολείται αποκλειστικά με το κόνσεπτ του χρόνου στις ταινίες, υπήρξε το Following, η πρώτη ταινία που έγραψε και σκηνοθέτησε. Η ιστορία μιας περίεργης "φιλίας", και το πώς αυτή ξεκίνησε και κατέληξε, είναι η βασική υπόθεση, καθώς οι δύο πρωταγωνιστές μας γνωρίζονται επειδή ο ένας ακολουθεί τον άλλον, και ο δεύτερος, όταν τον καταλαβαίνει, τον πλησιάζει και του μιλάει.

Κάπως έτσι ξεκίνησαν να κάνουν μαζί διαρρήξεις σε σπίτια, όχι για να κλέψουν κάτι, απλά για την αδρεναλίνη που αυτό τους προσφέρει. Καθώς περνάει ο καιρός όμως συνειδητοποιούν ότι ίσως να μην ταιριάζουν τόσο καλά όσο αρχικά πίστευαν, και προκύπτουν προβλήματα και κόντρες. Χωρίς να αγγίξω πολλά ευαίσθητα σημεία της πλοκής προς αποφυγή σπόιλερ, έχω να πω ότι το στήσιμο της υπόθεσης είναι εξαιρετικό, ενώ η γνωριμία με τους χαρακτήρες βγαίνει στην οθόνη με τρόπο που σε τραβάει να συνεχίσεις να παρακολουθείς.

"I'd been getting kind of lonely... and bored... nothing to do all day. And that's when I started shadowing."

Φυσικά η μεγάλη μαγκιά του Following δεν βρίσκεται ούτε στους χαρακτήρες ούτε στην υπόθεση, αλλά στη μη γραμμική αφήγηση (εξ ου και ο τίτλος). Ο Nolan σιγουρεύεται ότι βλέπουμε όλα τα γεγονότα, απλά με τη λάθος σειρά. Η ταινία γυρνάει συνεχώς από το μέλλον στο παρελθόν και ξανά πίσω, το οποίο της δίνει έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα, και μάλιστα χωρίς να σε μπερδεύει, αναγκάζοντας σε να κάνεις άλλα 5 rewatch (εσένα κοιτάω, Primer). Αντίθετα, η ταινία σε αφήνει να την ακολουθήσεις, απλά δεν ξέρεις που πηγαίνετε, και σε επιβραβεύει αν της αφιερώσεις την προσοχή σου.

Αυτό το κόλπο στο μοντάζ -ή τέλος πάντων κάτι αντίστοιχο του- είχε χρησιμοποιήσει και στην επόμενη του ταινία ο Nolan, το Memento∙ όλα τα κομμάτια του παζλ περνάνε από μπροστά σου, κι εσύ το μόνο που έχει να κάνεις είναι να τα βάλεις με τη σειρά στο μυαλό σου. Συγκριτικά, το Following, ήταν ελαφρώς πιο απλοϊκό, και λίγο πιο εύκολο να ακολουθήσεις τα γεγονότα (είναι και 40' μικρότερο σε διάρκεια άλλωστε), αυτό δεν ελαττώνει την αξία του όμως. Όπως συνδέθηκαν τα κομμάτια του παζλ, έτσι συνδέονται σκηνοθεσία, φωτογραφία, σενάριο και υποκριτική και μας δίνουν το αριστούργημα που λέγεται following.

Πράγματι αριστούργημα, γιατί με budget μόνο 6.000$ (ψίχουλα) ο Nolan μας παρέδωσε μια ατμοσφαιρική, noir ιστορία, με αρχή, μέση, και τέλος (ή μάλλον με τέλος, αρχή, και μέση), με ενδιαφέροντες χαρακτήρες, χωρίς να φλυαρεί όσο το μυστήριο ξετυλίγεται μπροστά μας.

"You take it away... ...to show them what they had"

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα για εμένα στην ταινία είναι η ψύχωση του πρωταγωνιστή, που έχει δώσει και τον τίτλο στην ταινία. Όντας συγγραφέας, και άνεργος, έχει ξεκινήσει να ακολουθεί ανθρώπους. Διαλέγει κάποιον από το πλήθος και τον ακολουθεί, όχι με εγκληματικούς σκοπούς, αλλά από καθαρή περιέργεια, για να μάθει περισσότερα για τους περαστικούς που του φαίνονται ενδιαφέροντες. Αυτό που είναι λίγο τρομακτικό είναι ότι ο ίδιος αναφέρει μέσα στην ταινία κάτι που είναι αλήθεια: "Δεν έχεις ακούσει τη συζήτηση κάποιου στο λεωφορείο... δεν έχεις δει κάποιον περαστικό που μοιάζει ενδιαφέρον, ή συμπεριφέρεται λίγο περίεργα, και αναρωτήθηκες τι περιλαμβάνει η ζωή τους, από που έρχονται, που πάνε;"

Και πράγματι, είναι μια σκέψη που νιώθω ότι όλοι κάνουμε, με διαφορετική συχνότητα ίσως, και όχι σε ψυχωτικό επίπεδο. Η ανθρώπινη περιέργεια βρίσκεται πάντα μέσα μας, και μερικές φορές μας βγάζει από τη ρουτίνα όταν το μάτι μας πιάνει κάτι περίεργο. Μας κάνει να σηκώσουμε το βλέμμα, και να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε, να αναρωτιόμαστε πράγματα∙ πράγματα που αφορούν έναν άνθρωπο που δεν ξέρουμε, και μάλλον ούτε θα μάθουμε. Αυτή η μία στιγμή που το μυαλό μας φεύγει μακριά, και μένουμε λίγο συγκλονισμένοι, είναι πραγματικά ενθουσιώδης.

"And when it stopped being random, that's when it started to go wrong."

Η περιέργεια όμως, δυστυχώς, δεν είναι πάντα καλή, και αυτό μας δείχνει το following. Μερικές φορές μπορεί να καταλήξεις σε πολύ λάθος καταστάσεις, ακολουθώντας την έξαψη που σου δημιουργεί η ικανοποίηση της περιέργειας, ειδικά όταν επεμβαίνεις, έστω και άθελα σου εκεί που δεν πρέπει. Ο πρωταγωνιστής μας αφήνει αυτό που τον διεγείρει να μεγαλώσει τόσο, που μετατρέπεται σε εμμονή και εθισμό, και τελικά καταστρέφεται από τον ίδιο του τον εαυτό.

Αν το Following ήταν τραγούδι θα ήταν το Stranger Than Kindness του Nick Cave, για τη σκοτεινή ατμόσφαιρα που έχουν, και για το συναισθηματικό βάρος που κουβαλάνε και τα δύο. Δεν νομίζω ότι υπάρχει μουσική που να ταιριάζει καλύτερα σε ασπρόμαυρη ταινία μυστηρίου, ούτε στίχοι που να περιγράφουν την μοναξιά ιδανικότερα, συναίσθημα που σίγουρα ταιριάζει στον πρωταγωνιστή μας.