Pi | 3.14159... μυστικά στα μαθηματικά.

 

Pi (π), πίστη στο χάος.
Μια ταινία για τα μαθηματικά, αλλά όχι για τα μαθηματικά.

Στην ταινία πρωταγωνιστής είναι ο Maximillian Cohen.
Ο Max πιστεύει μόνο σε τρία πράγματα:

1. ότι τα μαθηματικά είναι η γλώσσα του σύμπαντος,
2. ότι η φύση μπορεί να εκφραστεί σε αριθμούς και
3. ότι υπάρχουν μοτίβα παντού στη φύση.

Αν μπορεί να βρει τα μοτίβα, τότε μπορεί να προβλέψει οτιδήποτε.
Εάν έχει δίκιο, το μυστήριο της ύπαρξης ξεκλειδώνεται. 
Λέξη κλειδί, "εάν".

Η ταινία γραμμένη και σκηνοθετημένη από τον Darren Aronofsky - και η πρώτη του ταινία - είναι μια μελέτη πάνω στην ανθρώπινη εμμονή, παράνοια και την αναζήτηση για απαντήσεις που είναι ανεπίτευκτες. Ο χαρακτήρας που δημιούργησε, ζει οχυρωμένος μέσα σε ένα δωμάτιο με τριπλή κλειδαριά, το οποίο είναι γεμάτο με υπολογιστικό εξοπλισμό.
Ο χώρος έχει μια ψευδό-cyberpunk αισθητική, κυρίως η γωνία με τους υπολογιστές του.

Υπολογιστές στους οποίους γράφει προγράμματα, τα δοκιμάζει και ψάχνει για κάποιο μοτίβο. Μα με κάθε δοκιμή, παίρνει σαν απάντηση ένα σφάλμα 216 ψηφίων. Το ίδιο σφάλμα δέχεται κάθε φορά που τρέχει τα προγράμματά του, ακριβώς 216 χαρακτήρες κάθε φορά. Μέχρι που μαθαίνει ότι υπάρχει μια θεωρία μεταξύ ορισμένων (μυστικιστικών) Εβραίων μελετητών, ότι το όνομα του Θεού έχει 216 γράμματα.

Ο Max, τον οποίο υποδύεται ο Sean Gullette, πάσχει από τρομερούς πονοκεφάλους και ρινορραγίες. Συμπτώματα του ψυχικού βασανισμού που βιώνει ή της αρτηριακής του πίεσης.
Είναι παρανοϊκός και υποπτεύεται τους πάντες και τα πάντα. Αποφεύγει τους γείτονές του, μέχρι και μια φιλική Ινδική κοπέλα που του αφήνει φαγητό στη πόρτα.

"Something's going on. It has to do with that number. There's an answer in that number."

Ο μόνος άνθρωπος που εμπιστεύεται είναι ο φίλος και δάσκαλος του Sol.

Τον επισκέπτεται για να συζητήσουν για τα ευρήματα του και να παίξουν Go.

Σε μία από αυτές τις επισκέψεις του ο Sol του ζητάει να σταματήσει να ασχολείται τόσο πολύ με την αναζήτηση μοτίβων και το "κλειδί" για της απαντήσεις του σύμπαντος και τον προειδοποιεί ότι βαδίζει σε επικίνδυνα μονοπάτια, βγαίνει δηλαδή από τον δρόμο της επιστήμης και οδεύει προς την αριθμολογία.

Δεν συμφωνούν όμως όλοι με τον Sol.

Η Marcy, η οποία εργάζεται για μια εταιρεία υψηλής ανάλυσης στη Wall Street, θέλει να τον προσλάβει ως σύμβουλο, νομίζει ότι κάτι ξέρει και το κρύβει, μιας και έχει προβλέψει σωστά ορισμένες τιμές. Από την άλλη ο Λένι, ένας Χασιδικός Εβραίος, ο οποίος φαίνεται φιλικός προσπαθεί να τον προσεγγίσει, αλλά έχει μια κρυφή αποστολή: η μυστικιστική ομάδα του πιστεύει ότι το Τορά είναι ένας κωδικός που στάλθηκε από τον Θεό και μπορεί να περιέχει το όνομα του Θεού.

"When your mind becomes obsessed with anything, you will filter everything else out and find that thing everywhere."

Εάν, ΕΆΝ λέω, κάποιος καταφέρει και βρει το μαθηματικό "κλειδί" για τα πάντα, αυτό θα περιλαμβάνει τον Θεό, τις τιμές των μετοχών, τον καιρό, την ιστορία, το μέλλον, τα αποτελέσματα του Joker και την απάντηση σε όλες τις κινήσεις στο Go. 

Αυτό προϋποθέτει ότι υπάρχει ένα "κλειδί". 

Και όταν ένας άνθρωπος  ψάχνει για κάτι που δεν υπάρχει, τον κάνει πιο τρελό όσο πιο κοντά  πλησιάζει σε αυτό.

Η αγαπημένη μου σκηνή μέσα στην ταινία είναι όταν ο Max είναι στο Metro και μέσα στη σκέψη του κατακρίνει τον Sol επειδή σταμάτησε την έρευνα του πάνω στο π, επειδή δεν καταλάβαινε την "απλότητα" του. Τότε ένας κύριος λίγες θέσεις δίπλα του αρχίζει να τραγουδάει το "I Only Have Eyes For You" από The Flamingos. Τότε ο Max τον κοιτάζει για λίγα δεύτερα και ξαναεπιστρέφει στην εφημερίδα του και τις σημειώσεις του, μόνο για το τραγούδι να σταματήσει και όταν ο Max ξανακοιτάει προς την κατεύθυνση που ήταν καθόταν ο κύριος πριν, βλέπει μια άδεια θέση, σε ένα άδειο βαγόνι, που μόνο αυτός είναι επιβάτης. Κατέκρινε τον Sol για την ανικανότητα του να κατανοήσει κάτι "απλό" (τα μυστικά που κρύβει το π), αλλά όταν ο συνεπιβάτης του εξαφανίζεται χωρίς εξήγηση, μένει άναυδος και είναι αυτός ο "ανόητος" που δεν μπορεί να εξηγήσει την "απλότητα" της κατάστασης.

Ο Max με τις πράξεις του ρισκάρει την ψυχική και σωματική του υγεία για την απόκτηση του ανεπίτευκτου. Έχει φτάσει στα άκρα.

Υπάρχουν αρπακτικά τριγύρω του και σε περίπτωση που έχει βρει κάτι, αυτοί το θέλουν. 

Γιατί και για την εταιρεία της Wall Street και για την Χασιδική κλίκα, τα ευρήματα του Max αντιπροσωπεύουν όλα όσα πιστεύουν και αναζητάνε.

Το θέμα με τα μαθηματικά είναι ότι δεν μπορείς να τα αποδείξεις παρά μόνο με τους δικούς τους όρους, αφήνοντας ανθρώπους σαν τον Max να τα ερμηνεύουν όπως θέλουν και να βρίσκουν πράγματα μέσα σε αυτά - ή τουλάχιστον να νομίζουν ότι βρίσκουν.

Αυτά φυσικά, αν πιστεύεις στην αριθμολογία. Αυτό που κάποτε ήταν αριθμολογία, έχει απλοποιηθεί στις μέρες μας σε ένα μεγαλύτερο πρόβλημα. Οξύμωρο.
Η θεωρία του χάους, αναζητά μοτίβα εκεί όπου η κοινή λογική λέει ότι δεν υπάρχουν.
Για παράδειγμα, ένας υπολογιστής μπορεί να δώσει την απάντηση στα πάντα, εάν :

1. είναι αρκετά ισχυρός και
2. έχει όλα τα δεδομένα.

Φυσικά, αυτό μπορεί να προϋποθέτει έναν υπολογιστή με το μέγεθος του σύμπαντος και να περιέχει όλες τις πληροφορίες που γνωρίζουμε και δεν γνωρίζουμε σε αυτό… αλλά μιλάμε θεωρητικά πάντα.

Η ταινία είναι γυρισμένη ασπρόμαυρη με υψηλή αντίθεση (όπως βλέπεται και από τις εικόνες παραπάνω).
Τα ασταθή, χαώδη και ανορθόδοξα πλάνα με γρήγορες εναλλαγές και απότομα cut σε συνδυασμό με το φοβερό techno soundtrack - το οποίο περιλαμβάνει :

1. Orbital
2. Clint Mansell
3. Aphex Twin
4. Gus Gus
5. Spacetime Continuum

και άλλα techno ταλέντα - κάνει την ταινία να μοιάζει σαν ένα κάποιου είδους fever dream.
Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί πραγματικά είναι η ψυχή της ταινίας.
Το acting είναι τρομερό, αν και μερικές φορές σε κάνει να νιώθεις άβολα, that's the point...
Η δουλειά που έκανε ο Aronofsky σε συνεργασία με τον Gullette είναι εξαιρετική και καθιέρωσε τον τρόπο με τον οποίο σκηνοθετεί ο Aronofsky στις επόμενες του ταινίες (Requiem for a Dream, Black Swan, The Wrestler, The Fountain).
Είναι το ανεξάρτητο cinema στα καλύτερα του.

Σίγουρα δεν είναι μια ταινία για όλους, αλλά την προτείνω όπως και να έχει.
Have fun with the experience.
Θα μείνω στο θέμα της Techno και θα πω ότι,
Αν το Pi ήταν ταινία θα ήταν το:

Larsen | Matteo Tura*

*(αλλά και το Pi r^2 [πr²] από Clint Mansell σπέρνει και είναι και στο soundtrack της ταινίας. Ναι ξέρω "πάλι soundtrack της ταινίας θα βάλεις;", αλλά δε φταίω εγώ, αφού ταιριάζουν…)