Η "διαβόητη" ταινία του Hitchcock

Ψάχνοντας μετά την προβολή της ταινίας στο ίντερνετ για απόψεις πάνω στο Notorious, για να αποσπάσω ένα κομμάτι από τη σοφία των σινεφίλ όλου του κόσμου, συνάντησα κάτι το οποίο δεν περίμενα. Γενικά για σκηνοθέτες του διαμετρήματος του Hitchcock υπάρχει μια σχετική συμφωνία ως προς την ποιότητα των έργων: σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι το Psycho και το Rear Window είναι στην "καλή" μεριά, ενώ το Rich and Strange γέρνει τη ζυγαριά προς την άλλη μεριά. Το Notorious όμως διαφέρει, και δεν ξέρω γιατί.

Σε πολλές από τις λίστες που ανακάλυψα, Notorious είχε επιλεγεί ως η καλύτερη ταινία του σκηνοθέτη, ενώ σε άλλες παραλειπόταν εντελώς από την δεκάδα. Φυσικά σε μέρη όπου υπάρχει πλήθος κόσμου με ατομικές βαθμολογίες (βλ. letterboxd, iMDB, Rotten Tomatoes) η απάντηση ήταν ενδιάμεσα: 7η,8η, και 9η στα 3 site αντιστοίχως. Και παρ' όλο που δεν μπορώ να δώσω δίκιο σε αυτούς που την θεώρησαν την καλύτερη δουλειά του, σχεδόν είμαι τσατισμένος με αυτούς που την απορρίπτουν εύκολα.

Τείνω να ξεχνάω πόσο καλός είναι ο Hitchcock στο να παίρνει ένα απλό πλάνο.

Η δουλειά του Hitchcock σε μια πρακτικά film noir ταινία είναι μεγαλειώδης. Το σενάριο είναι μια στέρεη βάση πάνω στην οποία πατάει ο Hitchcock και κάνει την ταινία να βγάλει τους χυμούς της, οι οποίοι είναι γεμάτοι με την γεύση της ίδιας της ζωής: αγωνία, ηρωισμός, απαγορεύσεις, και φυσικά έρωτας. Οι Cary Grant και Ingrid Bergman μοιάζει να βρίσκουν μια τρομερή χημεία μεταξύ τους, και με τον ίδιο τον Hitchcock, ο οποίος κάνει κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά δύσκολο, σε κάνει να συμπαθήσεις αντιπαθείς χαρακτήρες.

Οι 2 πρωταγωνιστές βρίσκονται σχεδόν καθ' όλη τη διάρκεια σε ένα περίεργο Tango, σε ένα χορευτικό ερωτικό διάλογο, σαν 2 πλανήτες που γυρίζουν γύρω από την ίδια εστία και δεν συγκρούονται ποτέ. Αυτό το σεναριακό "πρόβλημα 2 σωμάτων" ήταν που με μάγεψε και όταν είδα την ταινία. Δύο άνθρωποι οι οποίοι προσπαθούν να ζήσουν έναν έρωτα, αλλά πράγματα όπως το καθήκον, η δουλειά τους, η πατρίδα τους το απαγορεύουν. Και εκεί νομίζω ήταν όλο το ζουμί της ταινίας για μένα: ένα σκηνικό σίγουρα γνώριμο, απλά πολλαπλασιασμένο για τη μεγάλη οθόνη.

"Dry your eyes, baby; it's out of character."

Και τελικά οι 2 πλανήτες συγκρούονται, σε μια υπέροχη κινηματογραφική έκρηξη σασπένς, ηρωισμού, έρωτα, φόβου. Το τέλος της ταινίας με άφησε τόσο αναπάντεχα ευχαριστημένο, σαν να ήρθε μια δικαίωση που ένιωθα ότι άξιζε όχι μόνο στους ήρωες, αλλά και σε εμένα ως θεατή. Σήκωσε από πάνω μου το αίσθημα ότι οι χαρακτήρες βρίσκονται σε έναν λαβύρινθο και ψάχνουν ο ένας τον άλλον, με το να τους βάλει να κάνουν την υπέρβαση και να περάσουν μέσα από τους τοίχους. Ότι άλλο και να πω για την ταινία, πάντα το πιο δυνατό μου επιχείρημα θα είναι ότι "το τέλος με άφησε με ένα χαμόγελο στα χείλη", κάτι το οποίο ούτε αναμένω ούτε αναζητώ σε μια ιστορία, και ειδικά σε μια ιστορία αγάπης.

Αυτό λοιπόν βρίσκεται κάτω από το διακριτικό noir κάλυμμα του Notorious. Ήδη η έλλειψη αφηγητή ή flashback το διαχωρίζουν από το είδος, και αν προσπεράσει κανείς τα υπόλοιπα στοιχεία, όπως οι πρώην Ναζί κρυμμένοι στη Βραζιλία, η νύξη σε πυρηνικά όπλα κτλ (τα οποία τοποθετούνται από τον Hitchcock πιο πολύ σαν γαρνιτούρα παρά σαν "κρέας") θα δει την ταινία για αυτό που πραγματικά είναι: ένα πραγματικό love story με κοντινό φόντο την αληθινή ζωή. Την ζωή που σου απαγορεύει πολλές φορές να είσαι ο εαυτός σου, που σου απαγορεύει να είσαι με αυτόν που θες, που σου απαγορεύει να κάνεις αυτό που θες. Φυσικά η απαγόρευση αυτή δεν είναι ποτέ ξεδιάντροπη και προφανής, πάντα φοράει την μεταμφίεση της επιλογής.

"Alex, will you come in, please? I wish to talk to you."

Και επειδή, ακριβώς, φόντο αποτελεί κάτι το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε βιώσει, η ταινία νιώθω ότι θα έπρεπε να δουλεύει για όλους. Κάθε γλυκιά και κάθε πικρή και κάθε αγωνιώδης στιγμή είναι ένα γνώριμο συναίσθημα, το οποίο επανέρχεται στην επιφάνεια, θυμίζοντας σου πράγματα που έχεις ζήσει, ή που έχεις φανταστεί να ζήσεις. Όταν έχεις να διαλέξεις ανάμεσα στον έρωτα σου και τη ζωή σου όπως την ξέρεις, στο Notorious φαίνεται να αποδίδει η μη επιλογή· αντίθετα, πρέπει να γίνεις στωικός noir ήρωας, και να πάρεις ένα ρίσκο το οποίο βάζει σε κίνδυνο το δεύτερο, καταφέρνοντας τελικά να κερδίσεις και τα δύο.

Το μουσικό αντίστοιχο του Notorious:

Key Starr | If I Could Be With You (One Hour Tonight)

γιατί "There's nothing like a love song to give you a good laugh".